قلعه بابک یا قلعه جمهور در ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات غرب رود بزرگ قره سو قرار دارد منطقه ای که به نام کلیبر معروف است.
قلعه بابک بر فراز قله ی کوهستانی در حدود ۲۳۰۰ تا ۲۷۰۰ از سطح دریا ارتفاع دارد قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به بنای مستحکم دژ باید از معبری عبور کرد که به صورت دالانی است و از سنگ های منظم طبیعی شکل گرفته و تنها گنجایش عبور یک نفر را دارد و دو نفر به سختی می توانند از آن بگذرند.
در تکیه گاههای طبیعی دیواره های قلعه و ۴ جهت بنا، ۴ جایگاه برای دیده بان ها به صورت نیمه استوانه ساخته شده است اینها مقر کوه بانیه ها و سربازانی است که هر جنبنده ای را تا کیلومترها دورتر، از فراز دره ها و کوهپایه ها زیر نظر می گرفتند.
بنای قلعه که دو طبقه و سه طبقه است پس از ورودی قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلی وجود دارد که اطراف آنرا ۷ اتاق فرا گرفته است اتاق هایی که به تالار مرکزی راه دارند.
در قسمت شرقی قلعه تاسیساتی مرکب از اتاق ها و آب انبارها ساخته شده است و محوطه داخلی آنها به وسیله نوعی ساروج غیر قابل نفوذ گردیده و به هنگام زمستان از برف و باران پر شده و در تابستان و هنگام مضایق و محاصره ها از آب آنها استفاده می شده است.
در قسمت شمال غربی قلعه پلکانهایی سراسری وجود داشته که اکنون ویران شده و قسمت هایی از آن بیرون خاک است و تنها راه صعود به بخشهای مرتفع بناست.
به لحاظ موقعیت استقرار بنا بر فراز قلعه به گونه ای است که ۲۰ نفر سپاهی قادر بودند هجوم یک سپاه صد هزار نفری را مانع شوند و تلفاتی هم نداشته باشند چون تیر و کمان و اسلحه معمول زمان به سربازانی که بر بلندی موضع می گرفتند به جهت بعد مسافت بی تاثیر بودند.
در حفاری های باستان شناسی این قلعه، اشیا و ابزارهایی به دست آمده که سفالینه های منقوش و لعاب خورده است که یک دوره استقرار تا اوایل قرن هفتم هجری را نشان می دهد همچنین تعدادی سکه مسی کشف شده که برخی از آنها به علت ساییدگی و زنگ خوردگی فراوان غیر قابل خواندن است و در بین این سکه ها برخی مربوط به اتابکان آزربایجان هستند.
از آثار معماری و برخی سنگ های زبره تراش، روش چفت، بست سنگها، ملات ساروج و اندود دیوارها از نوعی گچ و خاک می توان دریافت که ساختمان این قلعه در دوران حکومت پارت ها ساخته شده است.
این قلعه در قرون دوم و سوم و تا چند قرن پس از آن مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته و تغییراتی در آن به وجود آمده و الحاقاتی در بنا ایجاد شد.
آرتور کستلر نویسنده مشهور انگلیسی در کتاب امپراطوری تورکان خزر، قیام بابک و خرم دینان را ادامه ی امپراطوری تورکان خزر می داند، قیامی که بر علیه ظلم و ستم دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری به مدت ۲۰ سال طول کشید و بعد از سرکوب قیام بابک و خرم دینان این قلعه به آتش کشیده شد.
مسلم - باستان شناس