حساب : سای بیل - saybil
منها (-) : چیخی - çıxı
جمع (+) : آرتی - artı
ضرب (×) : چارپی - çarpı
تقسیم (÷) : بؤلو - bölü
مساوی (=) : ائشیت - eşit
نامساوی( ) : قارشیت - qarşıt
خط ( __ ): جیزگی - cizgi
مثلث : اوچ گئن - üçgen
گوشه : بوجاق - bucaq
مربع : دؤرد گئن - dördgen
مستطیل : جوت قول دؤردگئن – cütqol dördgen
زاویه : آچی - açı
دایره : یووارلاق،قوشاق – yuvarlaq,quşaq
بیضی : یاستی قوشاق – yastı quşa
ترتیبه سالماقا اینجی کلمه سینی ایشلدریک
بئله نجی
بیر + ینجی = بیرینجی (اول)
ایکی +ینجی = ایکینجی (دوم)
اوچ + ونجو = اوچونجو (سوم)
اعشار کسری و درصدی نئجه اوخمالیق
بوجور
1/5= بئشدن بیر /یا بئشده بیر
100/ 10= یوزده اون یا اون فاییز 10%
2.4 = ایکی اوندا دؤرد
(% فاییز یا یوزده ...
(÷) بؤلو
تورک دیلینده ریاضیاتین 4 اصلی عملیاتین آشاغیداکی کیمی دئیه بیلریک:
بئش اوسته گل اوچ اولار سگگیز 8=3+5
سگگیزدن چیخ اوچ قالار بئش 5=3ـ8
اوچو وور بئشه اولار اون بئش 5=15×3
اون بئشی بؤل اوچه اولار بئش 5=3÷ 15
دورد اوچه چالی = اون ایکی 12=4×3
حساب = سایان
حسابدار = سایمان
منها = چیخیش
جمع = آرتی
ضرب= چالماق
تقسیم = بولوش
مساوی = بیریک =اولار
نامساوی = بیریکسیز =اولماز
خط = جیزیق
مثال : من بوردا بیر جیزیق چکدیم
مثلث = اوچ قول =سه بازو
گوشه = بوجاق
مربع = دورد قول
مسطتیل = اوزون دورد قول
زاویه = آچی =آچیق
نکته 1: دایره = "تاییرماق" = این کلمه خودش تورکی است - حتی کلمه انگلیسی "تایر" ماشین نیز از این کلمه گرفته شده است به معنی هل دادن چیزی که در زمین می گردد و حرکت می کند.
حتی کلمات" توولانماق" یعنی گرد چیزی گشتن و "دولانماق" یعنی گردش کردن نیز از این مصدر "توولانماق" گرفته شده است .
نکته 2: بیضی = یاستی دایره / یاستی دایرا . درست تر می باشد / و" ه " آخر در دایره در تورکی با فتحه خوانده می شود .
3 -گئن در ترکیه و قول(ضلع یا بازو) در آذربایجان و ایران کاربرد دارند .حساب به زبان تورکی
آردینی اوخو
