بۆکۆم / Büküm/نشانگر مقادیر هر چیزی که تا می خوره مثل نان
مثال : قۏنشۇدان بیر بۆکۆم چؤرک آلدیم .
ترجمه : از همسایه یه مقدار نان تا شده گرفتم .
آتیم / Atım/نشانگر مقادیری که موقع استفاده ازش به صورت پراکنده پرت می کنیم مثل پرت کردن چای در قوری
▫️مثال : بیر آتیم چای تؤک قۏرۇیا قۏی دم آلسین .
ترجمه : به مقدار یک بار پرت کردن، چای در قوری بریز تا دم بکشه .
چیمدیک / Çimdik/به مقدار نیشگون
▫️مثال : بیر چیمدیک دۇز تؤک یئمگیمه(غذاما)
ترجمه : به مقدار یک نیشگون در غذایم نمک بریز .
پیشیریم / Pişirim/نشانگر مقداری که برای تعداد دفعات پختن کاربرد دارد
▫️مثال : تلیسده بیر پیشیریم دۆیۆ قالیب .
مثال : در گونی به مقدار یک بار پختن برنج مونده .
قۇرتۇم / Qurtum/جرعه و غرت
▫️مثال : من بیر قۇرتۇم سۇ ایچدیم .
ترجمه : من به مقدار یک جرعه آب خوردم .
بۇرۇم / Burum/نشانگر مقدار تعداد دفعاتی که با پیچاندن شعله آتش به عمل آید
▫️مثال : سۇ چانیکده بیر بۇرۇم قاینادی .
ترجمه : آب در کتری به مقدار یک بار چرخاندن شعله (مقداری که آب را بجوشاند) جوشید .
چالخام / Çalxam/نشانگر مقدار تعداد دفعاتی که با تکان دادن خیک به عمل آید
▫️مثال : منیم بیر چالخام(یا آتیم) ائیرانیم واردیر .
ترجمه : من به مقدار یک دوره تکاندن، دوغ دارم .
🟤 آددیم / Addım/گام،قدم
▫️مثال : دۇر گئت چؤرک آل؛ بیر آددیم یۏلدۇر دا .
ترجمه : پاشو برو نان بخر؛ یک قدم(تو فارسی بیشتر میگن دو قدم) راهه دیگه .
⚫️ جمه / Cəmə/نشانگر مقدار یک جمع از چیزی
▫️مثال : بیر جمه اۏت دردیم .
ترجمه : به مقدار یک جمعی علف چیدم .
🔻بعد از درو کردن یونجه یا گندم بصورت دسته هایی با مقدار نا مشخص میگذارند کنار زمین خشک میشه که این دسته ها «جمه» نامیده می شود .
و بعد از خشک شدن این علوفه ها رو به صورت دسته های چهارتایی می بندند و به هرکدوم از اینا میگن «بیر باغ» .
🟠 باغ / Bağ/دسته💐
▫️مثال : بیر باغ اۏت تؤکدۆم داوارا .
ترجمه : به مقدار یک دسته علوفه به احشام ریختم .
🟢 قاش/ Qaş/تکّه 🧀
▫️بیر قاش پئندیر قۏی بۏشقابا گتیر .
ترجمه : به مقدار یک تیکه پنیر در بشقاب بگذار و بیاور .
🔻در یکی از مناطق زنجان وقتی پنیر به تیکه های کوچک تقسیم می کنند؛ اون تیکه های کوچک پنیر رو «بیر باش پنیر یا بیر پَچئک پنیر» مینامند .
🔵 دیلیم / Dilim/قاچ میوه🍉
▫️مثال : بیر دیلیم قارپؽز کس وئر منه .
ترجمه : به مقدار یک قاچ هندونه ببر و به من بده .
🟤 اتک / Ətək/دامن
▫️مثال : بیر اتک گۆل یؽغمؽشام .
ترجمه : به مقدار یک دامن گل جمع کردم .
🔴 قیسیم / Qısım /نشانگر مقدار به اندازه مشت بسته دست🤛
▫️مثال : بیر قیسیم اۏن تؤک قابلامایا .
ترجمه : به مقدار یک مشت بسته آرد بریز در قابلمه .
🟡 چنگه / Çəngə/نشانگر مقدار به اندازه چنگه باز دست
▫️مثال : اۏ قیزین بیر چنگه تۆکۆ وار .
ترجمه : اون دختر به مقدار یک چنگه دست مو دارد .
🟢 آوۇج / Avuc/نشانگر مقدار به اندازه کف دست 🤚
▫️بیر آوۇج سۇ چالدیم اۆزۆمه .
ترجمه : به مقدار یک کف آب به صورتم زدم .
🟠 قوشا آووج / Qoşa avuc/نشانگر مقدار به اندازه دو کفه ی دست 🤲
▫️بیر قۏشا آوۇج تۏپراق تۏک اۏد سؤنسۆن .
ترجمه : به مقدار دو کف جفت خاک بریز تا آتش خاموش بشه .
